3. Yayın - Gagne Briggs Wager Öğretim Tasarımı Modeli

GAGNE, BRİGGS VE WAGER MODELİ

Gagné’ye göre öğrenme birbiriyle ilişkili sekiz kategoriden oluşan bir süreçtir. 

Bu süreçte en basit öğrenme olan işaretle öğrenme hiyerarşinin en başında, en 

karmaşık öğrenme çeşidi olan problem çözme ise hiyerarşinin en sonunda yer alır.

1. Dikkat çekme  

2. Öğrenciye hedefler hakkında bilgi verme   

3. Ön bilgilerin hatırlatılması için hatırlatma     

4. Uyarıcı materyalin sunulması

 5. Öğrenciye rehberlik etme

6. Davranışı ortaya çıkarma

7. Dönüt-düzeltme verme

8. Kalıcılığı ve transferi sağlama

Gagné’ye göre okul öğrenmelerinde en çok kullanılan öğrenme türleri ayırt ederek 

öğrenme, kavram öğrenme, kural öğrenme ve problem çözmedir. Eğitimin en önemli 

amacı ise öğrencilerde problem çözme davranışlarını geliştirmektir (Erden & 

Akman, 2001). O’na göre öğretmenler ders içi etkinliklerini planlarken önce konu 

ile ilgili temel amacı belirlemeli, konuyu alt amaçlara ayırmalı ve öğrencilerin 

bu sekizli hiyerarşideki yerini belirleyerek öğretimi buna göre planlamalıdır. 

Gagné’nin öğrenme kuramında da öğrencilerin öğrenme etkinliklerine aktif 

katılımları ve öğrenmede sorumluluk almaları gerektiği vurgulanmaktadır.

Gagné'ye göre öğrenme, gözlenen davranışlardan dolayı olarak anlaşılır. Öğrenme 

insanın içinde(beyninde) yer alır. Bu nedenle, öğrenme sürecinde ne olup 

bittiğini anlamak etkili bir öğretim düzeni kurmak için gereklidir. 

Gagné'ye göre öğrenme yalnız dış etkilerle değil, iç faktörlerin de etkisiyle 

oluşur. Her iki grup faktöründe etkileşimi öğrenme için gereklidir. Öğrenme 

sürecinde etkisi olan iç faktörlerin belli başlıları öğrenenin daha önce 

öğrenmiş olduğu bilgiler, zihinsel beceriler ve bilişsel stratejilerdir. Gagné 

bunlara kişinin duyuşsal özelliklerini de eklemiştir. Bunlar ilgi, tutum ve 

değerlerimizle ilgili olan duyuşlarımızdır.

Gagné öğrenmede iç faktörlerin rolünü ortaya koyması yanında öğretmenler için 

yararlı olabilecek yeni görüş ve ilkelerde geliştirmiştir

Bunları şöyle sıralayabiliriz: 

1. Gagné'ye göre birbirinden farklı öğrenme ürünleri vardır. Bir kelimenin 

öğretimi, bir problem çözme konusundan farklı önlemler almayı gerektirir. 

Öğretme sürecinde, hangi tür öğrenme ürünlerinin kazandırılacağının önceden 

bilinmesi öğretim işinin planlamasını kolaylaştırır.

2. Öğrenme birikimli bir süreçtir. Yeni öğrenmeler daha önce öğrenilmiş bilgi ve 

beceriler üzerinde inşa edilir. Zihinsel beceriler, basitten karmaşığa doğru bir 

hiyerarşi içinde oluşurlar. Öğrenmenin hiyerarşik bir düzen içinde oluşması ön 

koşul kavramını ortaya çıkarmaktadır. Öğrenme hiyerarşileri ve bunlar arasıdaki 

ilişiler yeni öğrenmelerin hangi davranışlara dayalı olarak 

kazandırılabileceğini gösterir. Bu suretle öğretmene önkoşul davranışlarını 

tanımaya yardımcı olur. Örneğin, öğretmen bir ilkenin öğretimi ile 

ilgileniyorsa, öğrencilerin söz konusu ilke ile ilgili kavramları bilip 

bilmediklerini kontrol etmek zorundadır.

3. Gagné'nin getirdiği öğretme yaklaşımı farklı kuramların bir arada uygulanması 

fırsatını vermektedir. Çeşitli öğrenme ürünlerinin varlığı bu ürünleri elde 

etmek için uygun öğrenme kuram ve ilkelerini bir arada kullanma fırsatı 

vermektedir.

4. Gagné'nin, getirdiği yaklaşım öğrenme sürecinin en sonunda ulaşılacak 

hedeflerden başlayarak geriye doğru gitmek suretiyle öğretimin planlanmasını 

sağlamaktadır. Fizik dersinde Archimedes kanunu ile kazandırılmak istenilenin ne 

olduğu iyice saptandıktan sonra geriye doğru gidilerek her adımda hangi kavramın 

ve temel fikirlerin sırayla kazandırılacağı saptanabilir. Böyle aşamalı bir 

yaklaşım mantıklı ve ekonomiktir. Öğrencilerin ilgili konuda nerede oldukları 

bilindikten sonra, öğretmen konuya nereden başlayabileceğini ve hangi öğrenme 

yaşantılarının kazandırılması gerektiğini kolayca planlayabilir.

5. Gagné'nin öğrenme konusunda ortaya oyduğu en önemli fikir, örenmenin 

öğretmenin yaptıklarından çok öğrencilerin kendi yaptıkları ile oluştuğudur. Bu 

nedenle öğrenmede öğrencinin aktif katılımı ve katkısı gerekir. Aktif katılım 

öğrencinin daha önceki öğrenmelerinin sağlamlığına ve onları kullanabilmesine 

bağlıdır.

Öğrenme Ürünleri

Gagné öğrenme ürünlerini beş grupta toplamaktadır. Bunlar:

i. Entelektüel Beceriler(Zihinsel)

ii. Sözel bilgiler

iii. Tutumlar

iv. Psiko-motor Beceriler

v. Bilişsel Stratejiler